Bệnh dại vẫn cướp đi hàng chục nghìn sinh mạng mỗi năm

Dù có vaccine phòng ngừa và phương pháp điều trị sau phơi nhiễm, bệnh dại vẫn cướp đi hàng chục nghìn sinh mạng mỗi năm, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển.

Dù y học hiện đại đã phát triển với vaccine và phác đồ điều trị hiệu quả, bệnh dại vẫn là nguyên nhân gây tử vong cho hàng chục nghìn người mỗi năm, trong đó có nhiều ca đến từ Việt Nam. Điều đáng tiếc là phần lớn cái chết do bệnh dại hoàn toàn có thể phòng ngừa được, nếu nhận thức cộng đồng cao hơn và hệ thống kiểm soát tốt hơn.

Bệnh dại: Kẻ sát nhân thầm lặng vẫn chưa bị xóa sổ

Bệnh dại, một trong những căn bệnh truyền nhiễm chết người nhất mà y học từng ghi nhận, vẫn đang gây ra hàng chục nghìn ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu. Mặc dù đã có vaccine phòng ngừa hiệu quả và liệu pháp điều trị sau phơi nhiễm (PEP), bệnh dại vẫn là mối đe dọa nghiêm trọng, đặc biệt tại các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, nơi tỷ lệ tiêm vaccine cho động vật nuôi còn thấp và nhận thức cộng đồng còn hạn chế.

Thảm cảnh toàn cầu: Gần 60.000 người chết mỗi năm

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 59.000 đến 70.000 người tử vong do bệnh dại, trong đó 99% các trường hợp có liên quan đến chó bị nhiễm bệnh. Điều đáng lo ngại là gần 40% nạn nhân là trẻ em dưới 15 tuổi — nhóm tuổi dễ tiếp cận và bị cắn bởi chó nhất.

Tình trạng bệnh dại lưu hành phổ biến tại hơn 150 quốc gia, chủ yếu ở khu vực châu Á và châu Phi, nơi các dịch vụ y tế còn chưa đủ mạnh để kiểm soát dịch. Ước tính có hơn 3 tỷ người đang sống trong vùng có nguy cơ cao. Chi phí toàn cầu để phòng ngừa và điều trị bệnh dại lên tới khoảng 8,6 tỷ USD mỗi năm — một gánh nặng không nhỏ đối với các nước nghèo.

Việt Nam: Gánh nặng vẫn chưa được kiểm soát

Tại Việt Nam, bệnh dại vẫn là nguyên nhân gây tử vong cho hàng chục người mỗi năm, mặc dù nước ta đã có đầy đủ vaccine và phác đồ điều trị. Trong năm 2023, Việt Nam ghi nhận 82 ca tử vong vì bệnh dại, tăng 12 ca so với năm trước đó.

Đáng chú ý, mỗi năm có hơn 400.000 đến 500.000 người tại Việt Nam phải tiêm vaccine phòng dại sau khi bị chó hoặc mèo cắn. Tổng chi phí cho việc tiêm phòng dại sau phơi nhiễm (PEP) rơi vào khoảng 600 tỷ đồng mỗi năm. Bên cạnh đó, hệ thống y tế còn phải bỏ ra hơn 800 tỷ đồng để mua vaccine và huyết thanh kháng dại phục vụ công tác dự phòng.

Một trong những nguyên nhân khiến bệnh dại chưa được kiểm soát hiệu quả là do tỷ lệ tiêm phòng cho chó mèo còn thấp. Theo khảo sát gần đây, chỉ khoảng 58% chó mèo tại Việt Nam được tiêm phòng, thấp hơn mức khuyến cáo 70% của WHO để ngăn chặn bệnh lây lan.

Con đường lây truyền và cái chết gần như chắc chắn

Bệnh dại là một bệnh nhiễm virus cấp tính do virus dại gây ra, chủ yếu lây qua vết cắn hoặc trầy xước từ động vật bị bệnh, thường là chó. Khi virus xâm nhập vào cơ thể, nó tiến thẳng đến hệ thần kinh trung ương và gây ra các rối loạn nghiêm trọng.

Thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy vào vị trí vết cắn và lượng virus truyền vào. Giai đoạn đầu thường biểu hiện mơ hồ như sốt nhẹ, đau đầu, ngứa ở vị trí vết thương. Sau đó, bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng thần kinh điển hình: sợ nước, sợ gió, co giật, kích động hoặc liệt. Khi đã có triệu chứng lâm sàng, bệnh dại gần như chắc chắn gây tử vong, tỷ lệ lên đến 99,99%.

Phòng ngừa bệnh dại như nào?

Dù nguy hiểm như vậy, bệnh dại hoàn toàn có thể phòng ngừa được. WHO khuyến cáo ba biện pháp chính để giảm thiểu rủi ro:

• Tiêm phòng cho chó mèo: Đây là cách hiệu quả nhất để ngăn chặn virus lây từ động vật sang người. Nếu đạt tỷ lệ tiêm phòng trên 70% chó mèo, dịch bệnh gần như có thể được kiểm soát.
• Tiêm vaccine sau phơi nhiễm (PEP): Khi bị chó hoặc mèo nghi mắc dại cắn, người bệnh cần nhanh chóng rửa kỹ vết thương bằng xà phòng, sau đó đến cơ sở y tế để được tiêm vaccine và huyết thanh kháng dại càng sớm càng tốt, lý tưởng là trong vòng 48 giờ.
• Tiêm phòng trước phơi nhiễm (PrEP): Dành cho những người có nguy cơ cao như bác sĩ thú y, người làm việc với động vật, hoặc người sống ở khu vực có dịch lưu hành.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục cộng đồng để nâng cao nhận thức về bệnh dại, đặc biệt ở vùng nông thôn — nơi người dân thường có tâm lý chủ quan khi bị động vật cắn nhẹ.

Bệnh dại vẫn đang cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn người mỗi năm, trong khi chúng ta hoàn toàn có thể ngăn chặn điều đó. Đã đến lúc không còn chỗ cho sự thờ ơ và chủ quan. Sự sống đôi khi chỉ cách cái chết một mũi tiêm.

Hệ thống tiêm chủng Quốc tế FVC cung cấp dịch vụ tiêm chủng với nhiều loại vắc xin đa dạng dành cho các đối tượng khác nhau như: trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước và trong khi mang thai. Tiêm vắc xin tại Hệ thống tiêm chủng Quốc tế FVC, khách hàng sẽ được trải nghiệm những ưu điểm vượt trội về chất lượng dịch vụ:

– Trẻ sẽ được khám sàng lọc đầy đủ trước khi tiêm. Phụ huynh sẽ được tư vấn chi tiết về phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng đới với từng loại vắc xin nhằm đảm bảo hiệu quả và an toàn nhất cho trẻ.

– Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, thấu hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm

– 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.

– Phòng tiêm chủng sạch sẽ, có khu chơi cho trẻ em giúp trẻ có cảm giác thoải mái và tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.

🏠 HỆ THỐNG TRUNG TÂM TIÊM CHỦNG QUỐC TẾ FVC

❇️FVC - TP. QUẢNG NGÃI

Số 755, Võ Nguyên Giáp, TP. Quảng Ngãi.

❇️FVC - TAM KỲ

Số 64, Tôn Đức Thắng, TP. Tam Kỳ, Quảng Nam.

❇️FVC - BÌNH SƠN

Đối diện UBND Bình Long, Bình Sơn (ngã 3 Trà Bồng, 100m về phía tây)

❇️FVC - DUNG QUẤT

Vòng xoay Võ Văn Kiệt, Bình Trị, Bình Sơn

❇️FVC - MỸ KHÊ

Vòng xoay Tịnh Khê (300m phía bắc), TP. Quảng Ngãi.

❇️FVC - NÚI THÀNH

Số 417, Phạm Văn Đồng, TT. Núi Thành, Quảng Nam.

❇️FVC - BÌNH CHÁNH

Ngã 6, Bình Chánh, Bình Sơn, Quảng Ngãi.

❇️FVC - TP. QUẢNG NGÃI

Số 359, Nguyễn Công Phương, phường Nghĩa Lộ, TP. Quảng Ngãi.

☎️Hotline: 0327808086 🌍 tiemchungfvc.vn

Hình ảnh được chụp tại FVC sau khi đã được khách hàng đồng ý!